Sayfalar

2 Şubat 2020 Pazar

Mantık yasası ve ahlâk

Aristoteles’in de dediği gibi Çelişmezlik İlkesi’ne göre “Aynı niteliğin, aynı özneye, aynı zamanda, aynı bakımdan hem ait olması hem de olmaması imkânsızdır.”
Meseleyi formül üzerinde ifade edecek olursak; A?-A yani –A ne “A”dır ne de “A olma özelliğine sahiptir.” (Yaygın bir hatayı önlemek adına: bunun “A hariç her şeyin altkümesi” anlamına GELMEDİĞİNİ anlayalım. Örneğin, “kedi cinsi olan bir hayvan aynı zamanda köpek olamaz” ibaresi Çelişmezlik İlkesine uygun bir benzetme DEĞİLDİR. Eğer “kedi cinsi olan bir hayvan aynı zamanda kedi cinsinden olamaz” denirse, işte bu ifade Çelişmezlik İlkesi’ne uygundur.)

Daha anlaşılır biçimde söylersek; bir şeyin, bir konuda, aynı zamanda hem var hem de yok olması mümkün değildir. Mantık yasasının ahlâk üzerindeki önemli sonuçlarına girmeden önce günlük hayata yansıyan sayısız örnekleriyle başlamak istiyorum.