Kitabın yazarı Michel Butor, Fransız roman ve deneme yazarı. Sorbonne’da felsefe eğitimi almış. Gaston Bachelard’ın öğrencisi olmuş. 1950’lerde Fransa’da gelişen Yeni Roman akımının önde gelen temsilcilerinden. Bir üniversite hocası aynı zamanda.
Ona göre roman, felsefe ve şiirin karışımıdır. 1957’de yazdığı Değişim romanıyla, deneysel roman tekniğinin doruklarına ulaştığı kabul edilmekte. Bu romanıyla Renaudot armağanını kazandığını da belirtmeden geçmeyelim. Değişim, dilimize de çevrilmiş. Şimdilerde, “tükendi” sattığı için yeni baskılarını bekliyoruz…
13 Mart 1856 Perşembe sabaha karşı gördüğü bir rüyayı hemen yazıp arkadaşı Charles Asselineau’ya gönderen Kötülük Çiçekleri Şairi Charles Baudelaire, bu rüyanın yıllar sonra Michel Butor tarafından uzun uzadıya çözümlenerek; Sıra Dışı Öykü – Baudelaire’in Bir Rüyası Üzerine Deneme- başlığı altında bir deneme kitabı olarak yayınlandığını görseydi, ne derdi acaba ?
Michel Butor
Michel Butor’un ifadesiyle “ Rüyalar Baudelaire’in sanatında önemli bir rol oynuyor ama bu rüya, tarihini ve şairin uyandıktan hemen sonra yazıya döktüğünü bildiğimiz tek rüya. / Bizi
o an şairin içinde olup bitenlerin, onu etkileyen şeylerin kaynağına götürecek, bizi böylesi çok ilgilendiren sanatının bazı yönlerini aydınlatmaya, aklımızı hâlâ zorlayan kimi çelişkilerini çözmemize yardımcı olacak bir belge / Düşüncelerini ve ruhunu somutlaştıran bu rüyayı bir an önce güvenilir bir yere teslim etmesinin bir nedeni de onu kendi zayıflıklarına karşı da korumaktır.”
Charles Baudelaire
Devamla, bu rüyayı diğerlerinden farklı kılan en özelliğini şöyle yazar Michel Butor:
“ … Ancak yalnızca bu rüyayı korumak için alışkanlıklarının dışına çıkıyor, kendisinden bile daha iyi saklayacağını hissettiği, bildiği kişiye vermek için sabahın başında, sıcağı sıcağına yazıya döküyor, rüyalar silsilesindeki bu gizemli halka, temel bir parça olduğunu tahmin ettiği bu şahit, bütün yapıtlarının ve hayatı olan yapıtların tümünün ortaya koyacağı genel muammanın bir anahtarıdır.
İşte bu özellikleri nedeniyle bu rüya, sürekli gördüğü, değişmeyen bir durumu yansıtan, hep aynı konular üzerinde dönen diğer bir yığın rüyadan ayrılır. Bu rüya ötekilerden böylesine farklıdır, çünkü bir önceki rüyanın yani bir önceki gecenin ardından bütün verileri aniden altüst eden bir olay girmiştir araya.
Edgar Poe’nun, Histoires extraordinaires ( Sıra Dışı Öyküler ) adlı eseri Charles Baudelaire çevirisi ve önsözüyle Michel Levy yayınevinden çıkar.
Bu onun ilk kitabıdır, gazete ve dergilerdeki yazılarının dışında o güne kadar yalnızca ince kitapçıkları yayımlanmıştır.”
Baudelaire, “Çağımızın en güçlü yazarı dediği” dediği Edgar Allan Poe’nun eserleri ile tanışmasından sonra, Poe’nun yol göstericiliğinde yürüyecektir birçok yolu. Poe’nun yakın çevresiyle de yakından ilgilidir. Öyle ki Poe’nun kayınvalidesi Maria Clemm’e bile hayranlık besler, imrenir. Yeri geldikçe gerçek babasıyla birlikte Poe için de şefaat dileğinde bulunur Tanrıdan.
Poe söz konusu edilirken, Baudelaire, Poe için dandy, jonglör, ayyaş gibi kavramları da Michel Butor’un alıntılarında beraberinde kullanıyor. Hatta Poe’nun “muhteşem bir jonglör” olduğunu irdeleyerek ortaya koyar.
Dandylik kavramı da dönemin Amerika’sının isyankar çocuğu dediği Poe’ya Kızılderililerden miras kalmıştır.
Farkındaysanız rüyadan söz ettim size, ama hiçbir alıntı yapmadım. Baudelaire sevenler sözünü ettiğim kitabın ilk sayfalarında bu mektubu bulabilirler. Ben yazımı Rahmetli Şair Cahit Sıtkı Tarancı’nın muhteşem Türkçesiyle bize aktardığı, sah eser bir Baudelaire şiiriyle bitirmek istiyorum:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Kral Google madness - Çıldırdık !.